I Pracownia Fizyczna
I Pracownia znajduje się na parterze budynku Wydziału Fizyki i Astronomii przy pl. Maksa Borna 9.
Celem zajęć jest wyćwiczenie szeregu umiejętności w tym umiejętności pisemnej wypowiedzi dotyczącej pracy laboratoryjnej. Skopiowanie całości lub części sprawozdania jest pominięciem części zadań, które są wymagane przy wykonaniu ćwiczenia i jest podstawą do jego niezaliczenia.
Zakres zajęć na I Pracowni Fizycznej jest opisany w stosownych sylabusach odpowiednich przedmiotów. W szczególności dla kierunku Fizyka jest to 15 spotkań, a dla kierunku ISSP jest to 13 spotkań w ciągu semestru. Dla tych kierunków w ciągu semetru studenci wykonują 12 lub 10 ćwiczeń.
Pierwsze zajęcia przeznaczone są na zapoznanie z regulaminem pracowni, przeszkolenie bhp i omówienie sposobu zaliczenia przedmiotu.
Kolejne tygodnie przeznaczone są na wykonywanie ćwiczeń przewidzianych w programie studiów zgodnie z sylabusami.
Pod koniec cyklu zajęć odbywają się tzw. zajęcia odróbkowe.
Przypominamy, że materiały zamieszczone na stronie nie są wstępami teoretycznymi do sprawozdań! Skopiowanie całości lub fragmentu sprawozdania również z innych źródeł, nie może być traktowane jako samodzielna praca.
Regulamin
Regulamin I Pracowni Fizycznej
Instytutu Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Wrocławskiego
1. Informacje ogólne
Zajęcia laboratoryjne w I Pracowni Fizycznej mają na celu:
1. ugruntowanie znajomości praw fizycznych i wskazanie ich powiązań z zastosowaniami praktycznymi;
2. zapoznanie się z metodami pomiarów fizycznych i przyczynami ograniczającymi ich dokładność;
3. kształtowanie umiejętności sprawnego posługiwania się przyrządami i aparaturą pomiarową;
4. zdobywanie umiejętności opracowywania wyników pomiarów, oceny ich niepewności oraz prezentacji wniosków;
5. doskonalenie organizacji swojej pracy – indywidualnie i w zespole;
6. przygotowanie do odpowiedzialnego pełnienia ról zawodowych, w tym przestrzegania zasad bezpieczeństwa i etyki.
Opis zagadnień przedmiotowych znaleźć można między m. in. w takich podręcznikach jak:
- H. Szydłowski – „Pracownia fizyczna”, Wydawnictwo PWN, 1999
- T. Dryński – „Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki”, Wydawnictwo PWN, 1978
- D. Halliday, R. Resnick, J. Walker – „Podstawy fizyki” , Wydawnictwo PWN, 2014
- D. Hugh, Young – „University Physics with Modern Physics”, Wydawnictwo Pearson Education Limited, 2015
Dodatkowe informacje nt. wymagań wstępnych, celów zajęć oraz zakładanych efektów kształcenia znaleźć można w stosownych sylabusach dla prowadzonych w pracowni zajęć.
W zajęciach mogą uczestniczyć tylko studenci, którzy zapisali się do grup ćwiczeniowych w systemie USOS.
Warunki zaliczenia zajęć w I Pracowni Fizycznej są także określone w stosownych sylabusach i obowiązkowo omawiane przez prowadzących zajęcia podczas zajęć wstępnych.
2. Organizacja Zajęć
ZAJĘCIA WPROWADZAJĄCE
Zajęcia w I Pracowni Fizycznej rozpoczynają tzw. zajęcia wprowadzające obejmujące określoną w sylabusach liczbę spotkań, w trakcie których prowadzący mają za zadanie:
1. Zapoznać studentów z zadaniami i celami zajęć w pracowni, jej regulaminem oraz warunkami zaliczenia zajęć.
2. Przeszkolić studentów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP).
3. Omówić elementy sprawozdania, ogólne zasady wykonywania ćwiczeń w pracowni i dokumentowania wyników pomiarów.
4. Zapoznać i szczegółowo omówić dokumenty określające sposób oceny i prezentowania niepewności pomiarowych m. in. Instrukcję oceny niepewności pomiarów w I Pracowni Fizycznej (ONP). Nowe normy międzynarodowe.
Warunkiem przystąpienia studenta do programowych zajęć, podczas których wykonywane są ćwiczenia przydzielone przez prowadzącego zajęcia jest zapoznanie się z regulaminem pracowni i odbycie przeszkolenia BHP. Spełnienie tych warunków student kwituje własnoręcznym podpisem na odpowiednim oświadczeniu oraz w tzw. książce BHP. Student nieobecny na pierwszych zajęciach musi samodzielnie zapoznać się z regulaminem i przepisami BHP, a następnie zdać kolokwium z tych zagadnień. Po pozytywnym zaliczeniu kolokwium dokonuje wpisu do książki BHP oraz podpisuje oświadczenie i dopiero wtedy może przystąpić do ćwiczeń.
Udział w zajęciach wprowadzających jest istotny dla sprawnego wykonywania ćwiczeń i przygotowywania sprawozdań z ich realizacji.
KOLEJNE TYGODNIE przeznaczone są na wykonywanie ćwiczeń przewidzianych programem studiów.
Pod koniec cyklu zajęć odbywają się zajęcia przeznaczone na odrobienie ćwiczeń, z których student nie uzyskał pozytywnej oceny lub których nie wykonał oraz na końcowe zaliczenie. Ilość tych zajęć wynika z sylabusa przedmiotu realizowanego na pracowni (np. dla przedmioty I pracownia fizyczna 1 i 2 lub I pracownia fizyczna dla informatyków 1 i 2 realizowanych przez studentów Wydziału Fizyki i Astronomii przewidziane są łącznie dwa tygodnie takich zajęć)
3. Ogólne Zasady Prowadzenia Zajęć na I Pracowni Fizycznej
1. Nie przewiduje się odrabiania zaległości z innymi grupami ćwiczeniowymi. W wyjątkowych przypadkach, za zgodą Opiekuna Pracowni, odrabianie zaległości może odbywać się podczas innych zajęć. Tym samym nieobecność studenta na więcej niż dwóch* zajęciach prowadzi do niezaliczenia pracowni z powodu braku możliwości odrobienia ćwiczeń.
2. Studenci wykonują ćwiczenia w kolejności ustalonej przez prowadzącego zajęcia w dwuosobowych zespołach. W uzasadnionych przypadkach ćwiczenie może być wykonane indywidualnie. Dopuszcza się, na wniosek prowadzącego zajęcia bądź studentów, zmianę składów dwuosobowych zespołów w trakcie trwania semestru zajęć. W indywidualnych przypadkach dopuszcza się także przygotowywanie jednego sprawozdania przez zespół pod warunkiem, że zarówno prowadzący zajęcia jak i członkowie zespołu wyrażają na to zgodę.
3. Ze względu na konieczność zapewnienia odpowiedniej kontroli BHP studentów oraz mając na uwadze zapewnienie odpowiedniego poziomu merytorycznego zajęć na I Pracowni Fizycznej prowadzący nie może podczas zajęć opiekować się więcej niż pięcioma zespołami (w szczególnych wypadkach, dotyczących wyłącznie niektórych zajęć usługowych – sześcioma zespołami).
4. Przed przystąpieniem do wykonania nowego ćwiczenia student powinien przedłożyć prowadzącemu zajęcia kompletne sprawozdanie z poprzedniego ćwiczenia. Jego brak powoduje niedopuszczenie do zajęć. Ocena niedostateczna z kolokwium przeprowadzonego w trakcie zajęć powoduje niezaliczenie ćwiczenia. W uzasadnionych przypadkach prowadzący ćwiczenia może zezwolić na wykonanie ćwiczenia.
5. W przypadku niewłaściwego opracowania sprawozdania student otrzymuje je do poprawy. Prowadzący jest zobowiązany oddać sprawozdanie do poprawy na następnych zajęciach (z wyłączeniem przypadku, gdy te następne zajęcia realizowane są w trybie zastępstwa. W wypadku dłuższej nieobecności prowadzącego powinien on przekazać poprawione sprawozdanie zastępcy przed kolejnymi zajęciami). Jeśli tego nie uczyni – student może traktować sprawozdanie jako zaliczone. Student jest zobowiązany przyjęte do poprawy sprawozdanie poprawić zgodnie ze wskazaniami prowadzącego i oddać je na kolejnych zajęciach.
6. Na podstawie pozytywnych ocen z kolokwium i sprawozdania prowadzący wystawia ogólną ocenę ćwiczenia. Ocena jest jawna. Przy ocenie studenta, obok poziomu jego wiadomości i stopnia opanowania techniki eksperymentu fizycznego uwzględnia się także systematyczność w pracy, rzetelność przy wykonywaniu pomiarów i opracowaniu wyników, oraz umiejętność koncentrowania się nad wykonywanym zadaniem.
7. Zaliczenie wszystkich wykonywanych zajęć jest równoznaczne z zaliczeniem zajęć laboratoryjnych. Nie przewiduje się kolokwium z całości zajęć lub ich części.
8. Student, który powtarza semestr, a ma zaliczoną pracownię i odpowiedni wpis w systemie USOS, zgodnie z regulaminem studiów jest zwolniony z obowiązku ponownego uzyskania zaliczenia.
W przypadku zawieszenia zajęć stacjonarnych obowiązywać będzie regulamin organizacji zajęć w trybie zdalnym.
Organizacja zajęć na I Pracowni fizycznej w trybie zdalnym
4. Realizacja Ćwiczenia
4.1 Przed zajęciami w pracowni student ma obowiązek:
a. Zapoznać się z instrukcją do wyznaczonego ćwiczenia. Instrukcje na stołach są dla prowadzących zajęcia, którzy mogą wskazać inny od zapisanego w instrukcji sposób postępowania. Instrukcje dla studentów znajdują się na stronie internetowej https://wfa.uwr.edu.pl/studenci/pracownie-dydaktyczne/i-pracownia-fizyczna/
b. Opanować zagadnienia teoretyczne związane z tematem ćwiczenia. Są one opisane w literaturze podanej na końcu każdej instrukcji. Do niektórych ćwiczeń zostały opracowane specjalne wstępy teoretyczne.
4.2 Czynności zasadnicze (w pracowni)
a. Sprawdzenie, czy przy stanowisku znajdują się wszystkie przyrządy niezbędne do prawidłowego wykonania ćwiczenia.
b. Przygotowanie i wykonanie pomiarów oraz wpisywanie wyników do podpisanej karty pomiarowej (którą należy dołączyć do sprawozdania).
c. Zapisanie na karcie typów użytych przyrządów pomiarowych, ich dokładności, sporządzenie schematu pomiarowego.
d. Uporządkowanie stanowiska pomiarowego, odłożenie przyrządów w odpowiednie miejsce na stole pomiarowym, zasunięcie krzeseł.
e. Uzyskanie podpisu prowadzącego na karcie pomiarowej. Brak podpisu prowadzącego pod wypełnioną tabelą pomiarową traktowany jest jak niewykonanie pomiarów.
4.3 Po zajęciach w pracowni
a. Opracowanie wyników pomiarów
Obliczenia muszą być zapisane z uwzględnieniem wszystkich niezbędnych, kolejnych przekształceń tzw. „krok po kroku”, w sposób ułatwiający ich sprawdzenie. W przypadku serii identycznych obliczeń w sprawozdaniu należy zamieścić jedynie jedno przykładowe obliczenie „krok po kroku”. Przy obliczeniach komputerowych należy podać typ wykorzystanego oprogramowania.
b. Ocena niepewności pomiarów i wnioski
Przy ocenie niepewności pomiarów należy kierować się wskazówkami zawartymi w instrukcji ONP lub podanymi przez prowadzącego ćwiczenia. Wyciągnięcie wniosków, co do zgodności wyników z przewidywaniami i wyjaśnienie przyczyn rozbieżności jest szczególnie istotne, gdyż świadczy o samodzielności studenta i w znacznym stopniu wpływa na ocenę studenta.
c. Bibliografia i źródła
Każde sprawozdanie powinno zawierać kompletny wykaz materiałów użytych przy jego przygotowywaniu, a w przypadku wykorzystania Internetu – adresy stron źródłowych, wraz z odnośnikami w części teoretycznej sprawozdania. Stwierdzenie faktu kopiowania materiałów bez wskazania źródła może być podstawą do niezaliczenia ćwiczenia.
5. Wymagania porządkowe obowiązujące w pracowni
1. Na zajęcia przychodzimy punktualnie – dotyczy to studentów, prowadzących zajęcia i pracowników obsługi.
2. Ubrania wierzchnie pozostawiamy w szatni.
3. Do pomieszczeń pracowni wchodzimy wraz ze swoim prowadzącym.
4. Do pracowni nie można wnosić pokarmów i napojów – dotyczy to studentów, prowadzących zajęcia i pracowników obsługi.
5. W trakcie zajęć student przebywa przy swoim stanowisku pomiarowym.
6. Potrzebne do ćwiczeń przyrządy pomiarowe znajdują się na stołach. W przypadku stwierdzenia braku przyrządu student pobiera u pracownika obsługi. W szczególnym przypadku może być poproszony o zostawienie na czas trwania zajęć ważnej legitymacji studenckiej.
7. Nie wolno samodzielnie dokonywać zmian w zestawie pomiarowym i przenosić przyrządów na inne stoły.
8. W przypadku stwierdzenia wadliwej pracy aparatury lub jej uszkodzenia student natychmiast powiadamia o tym prowadzącego zajęcia. Student ponosi odpowiedzialność materialną za szkody wynikłe z jego winy.
9. Po zakończeniu pomiarów stanowisko pomiarowe należy uporządkować.
Zakończenie pomiarów student zgłasza prowadzącemu, który kwituje odbiór stanowiska pomiarowego oraz poprawność wykonanych pomiarów podpisem w karcie pomiarowej.
6. Zasady BHP obowiązujące w pracowni:
1. Odpowiednie środki ostrożności należy zachować przy posługiwaniu się substancjami chemicznymi w postaci ciekłej. Odczynników nie należy mieszać i wylewać do zlewu. Odczynniki, które wykorzystuje się wielokrotnie należy wlewać ponownie do oznaczonych pojemników.
2. Podczas korzystania z lasera niedopuszczalne jest spoglądanie w źródło światła i kierowanie go na inne osoby.
3. Szczególną ostrożność należy zachować podczas pracy z kuchenkami elektrycznymi, gorącą wodą oraz parą wodną.
4. W sytuacji, gdy układ pomiarowy wymaga podłączenia do sieci elektrycznej należy:
a) połączyć układ pomiarowy (nie włączając niczego do sieci!) zgodnie ze schematem podanym w instrukcji,
b) poprosić prowadzącego o sprawdzenie poprawności połączeń i za jego zgodą podłączyć układ do sieci,
c) wszelkich manipulacji w obwodzie elektrycznym można dokonywać po uprzednim odłączeniu go od sieci,
d) ponowne włączenie układu do sieci wymaga sprawdzenia poprawności połączeń przez prowadzącego,
e) po zakończeniu pomiarów – wyłączyć układ, ale go nie rozmontowywać!
f) poprosić prowadzącego o sprawdzenie czy układ działa poprawnie i dopiero po uzyskaniu jego podpisu na sprawozdaniu można układ rozmontować.
Ze względu na to, że w pracowni mogą występować zagrożenia zdrowia, a nawet życia człowieka, musi być zachowana bezwzględna dyscyplina obowiązująca każdego z ćwiczących pod rygorem usunięcia z pracowni!
Wszystkie sprawy sporne nie objęte niniejszym regulaminem rozstrzyga Opiekun Pracowni po zasięgnięciu opinii prowadzącego zajęcia. Od decyzji Opiekuna Pracowni można wnieść odwołanie do Zastępcy Dyrektora IFD ds. dydaktycznych.
Wrocław, 10 lutego 2023
Prodziekan ds. dydaktycznych
Dr hab. Robert Bryl, prof. UWr
*UWAGA – ta maksymalna ilość nieobecności może być zmieniona w stosownym sylabusie przedmiotu. Wynika ona bezpośrednio z ilości zajęć przeznaczonych na odrabianie zaległości.
Wzór sprawozdania
Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych
Mechanika
1. Dokładność pomiaru długości
2. Wyznaczanie przyspieszenia ziemskiego metodą spadku swobodnego
3A. Niepewności pomiarowe na przykładzie badania okresu drgań wahadła matematycznego
3B (stanowisko 14). Niepewności pomiarowe na przykładzie badania okresu drgań wahadła matematycznego
4. Wyznaczanie modułu sztywności metodą statyczną
5. Badanie drgań tłumionych. Badanie zjawiska rezonansu mechanicznego
7. Badanie drgań wahadła skrętnego (torsyjnego)
8. Badanie rzutu poziomego. Badanie zderzeń sprężystych
9. Wyznaczanie modułu Younga metodą jednostronnego rozciągania
10. Siły bezwładności w układzie obracającym się
11. Wyznaczanie elipsoidy bryły sztywnej
12. Laboratoryjny eksperyment symulujący powstawanie kraterów na planetach i księżycach, wskutek uderzeń meteorytów
14. Wyznaczanie przyspieszenia ziemskiego przy użyciu wahadła rewersyjnego
15. Drgania masy zawieszonej na sprężynie
17. Badanie ruchu precesyjnego żyroskopu
19. Pomiar stałej grawitacji (ważenie Ziemi)
Podkategorie
Opisy
Ciepło
20. Wyznaczanie gęstości cieczy i ciał stałych metodą piknometryczną
22. Pomiar wilgotności powietrza atmosferycznego
porady
W przypadku dłuższej pracy elementu Peltiera następuje nagrzanie radiatora. Jeśli pomimo zasilania stolika właściwym prądem temperatura obniża się bardzo wolno lub nawet podnosi się, należy wstawić radiator do naczynia z wodą z lodem.
23. Przewodnictwo cieplne izolatorów
24. Wyznaczanie mechanicznego równoważnika ciepła
25. Wyznaczanie współczynnika rozszerzalności cieplnej metali przy pomocy dylatometru
26. Wyznaczanie ciepła właściwego ciał stałych metodą kalorymetryczną
27. Wyznaczanie ciepła topnienia lodu i skraplania pary wodnej
28. Wyznaczanie współczynnika rozszerzalności liniowej drutu stalowego
29. Anomalia rozszerzalności cieplnej wody
30. Wyznaczanie względnej gęstości cieczy i ciał stałych
31. Wyznaczanie ciepła właściwego ciał stałych zmodyfikowaną metodą Nernsta
32. Prawa gazowe dla gazu idealnego
36. Pomiar lepkości cieczy
37. Wyznaczanie współczynnika lepkości powietrza
38. Pomiar napięcia powierzchniowego
Elektryczność
40. Temperaturowa zależność przenikalności magnetycznej gadolinu przy przejściu fazowym ferro – paramagnetyk
41. Własności elektryczne drutu oporowego
42. Mostek Wheatstone’a
43. Prawo Ohma dla prądu stałego
44. Prawo Ohma dla prądu przemiennego
46. Prawa Ohma i Kirchhoffa
48. Elektryczne metody pomiaru temperatury
49. Charakterystyka tranzystora
51. Pomiary oscyloskopowe
52. Badanie transformatora
54. Drgania relaksacyjne
55. Pomiar składowej poziomej indukcji magnetycznej Ziemi
57. Zależność oporu elektrycznego metalu i półprzewodnika od temperatury
59. Rezonans elektromagnetyczny
Optyka
60. Wyznaczanie współczynnika załamania światła ciał stałych i cieczy
61.Wyznaczanie ogniskowej soczewek cienkich za pomocą ławy optycznej
62. Sprawdzenie prawa Malusa
63.Dyfrakcja światła na szczelinie
64.Wyznaczanie stałej siatki dyfrakcyjnej przy użyciu spektrometru
65. Wyznaczanie promienia krzywizny soczewki za pomocą pierścieni Newtona
66. Analiza spektralna za pomocą spektroskopu
67. Pomiar koncentracji roztworu cukru za pomocą sacharymetru
68. Pomiar przepuszczalności optycznej filtrów barwnych za pomocą spektrofotometru „SPEKOL”
69. Badanie zjawiska fotoelektrycznego i wyznaczanie stałej Plancka
70. Wyznaczanie stałej Plancka z charakterystyk optycznych i elektrycznych diod elektroluminescencyjnyc
71. Badanie elektrycznych źródeł światła
72. Wyznaczanie kata Brewstera. (Wersja testowa))
73. Wyznaczanie prędkości fali dźwiękowej w powietrzu metodą rury rezonansowej
74. Wyznaczanie prędkości światła
76. Prawa statystyczne rozpadów promieniotwórczych
tylko dla studentów fizyki
78. Pomiar współczynnika pochłaniania cząstek beta w aluminium
tylko dla studentów fizyki
Fizyka z elementami biofizyki – laboratorium (15h)
Regulamin
REGULAMIN I PRACOWNI FIZYCZNEJ
dla wybranych zajęć usługowych w wymiarze 15 h dydaktycznych
Instytutu Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Wrocławskiego
1. Informacje ogólne
Zajęcia laboratoryjne w I Pracowni Fizycznej mają na celu:
- ugruntowanie znajomości praw fizycznych i wskazanie ich powiązań z zastosowaniami praktycznymi;
- zapoznanie się z metodami pomiarów fizycznych i przyczynami ograniczającymi ich dokładność;
- kształtowanie umiejętności sprawnego posługiwania się przyrządami i aparaturą pomiarową;
- zdobywanie umiejętności opracowywania wyników pomiarów, oceny ich niepewności oraz prezentacji wniosków;
- doskonalenie organizacji swojej pracy – indywidualnie i w zespole;
- przygotowanie do odpowiedzialnego pełnienia ról zawodowych, w tym przestrzegania zasad bezpieczeństwa i etyki.
Opis zagadnień przedmiotowych znaleźć można między m. in. w takich podręcznikach jak:
a) Szydłowski – „Pracownia fizyczna”,
b) Dryński – „Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki”,
c) podręczniki kursowe.
Dodatkowe informacje nt. wymagań wstępnych, celów zajęć oraz zakładanych efektów kształcenia znaleźć można w stosownych sylabusach dla prowadzonych w pracowni zajęć.
W zajęciach mogą uczestniczyć tylko studenci, którzy zapisali się do grup ćwiczeniowych w systemie USOS.
Warunkiem zaliczenia zajęć w I Pracowni Fizycznej jest uzyskanie pozytywnych ocen z trzech ćwiczeń. Szczegółowe zasady oceniania określone są w stosownych sylabusach i obowiązkowo omawiane przez prowadzących zajęcia podczas zajęć wstępnych.
2. Organizacja Zajęć
Zajęcia na I Pracowni fizycznej w wymiarze 15 godzin dydaktycznych realizowane są w ciągu 5 kolejnych tygodni. Terminy zajęć poszczególnych grup podane są w systemie USOS. Pierwsze spotkanie to zajęcia wprowadzające, następnie przez trzy kolejne tygodnie wykonuje się wyznaczone ćwiczenia i przygotowuje sprawozdania z przeprowadzonych pomiarów. Ostatnie spotkanie przeznaczone jest na odrabianie jednego ćwiczenia, z którego nie uzyskano zaliczenia (brak pozytywnej oceny lub nieobecność na zajęciach).
ZAJĘCIA WPROWADZAJĄCE
W trakcie pierwszego spotkania prowadzący mają za zadanie:
- Zapoznać studentów z zadaniami i celami zajęć w pracowni, jej regulaminem oraz warunkami zaliczenia zajęć.
- Przeszkolić studentów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP).
- Omówić ogólne zasady wykonywania ćwiczeń i dokumentowania wyników pomiarów.
- Omówić elementy sprawozdania, w tym zapoznać z metodami oceny i prezentowania niepewności pomiarowych.
Warunkiem przystąpienia studenta do programowych zajęć, podczas których wykonywane są ćwiczenia przydzielone przez prowadzącego, jest zapoznanie się z regulaminem pracowni i odbycie przeszkolenia BHP. Spełnienie tych warunków student kwituje własnoręcznym podpisem w tzw. książce BHP oraz wypełnieniem stosownego oświadczenia. Student nieobecny na pierwszych zajęciach musi samodzielnie zapoznać się z regulaminem i przepisami BHP, a następnie zdać kolokwium z tych zagadnień. Po pozytywnym zaliczeniu kolokwium student dokonuje wpisu do książki BHP i dopiero wtedy może przystąpić do ćwiczeń.
Udział w zajęciach wprowadzających jest istotny dla sprawnego wykonywania ćwiczeń i przygotowywania sprawozdań z ich realizacji.
KOLEJNE TYGODNIE przeznaczone są na wykonanie ćwiczeń przewidzianych programem studiów. Numery ćwiczeń podawane są przez prowadzącego (z tygodniowym wyprzedzeniem). Obowiązujące ćwiczenia to:
– mechanika: 1, 3a, 3b, 9, 15;
– ciepło: 24, 25, 26, 27, 29, 32;
– optyka: 61, 62, 63, 64, 65, 66, 73.
OSTATNIE ZAJĘCIA przeznaczone są na końcowe zaliczenie laboratorium. Na tych zajęciach możliwe jest też odrabianie jednego ćwiczenia, z których student nie uzyskał pozytywnej oceny lub którego nie wykonał.
3. Realizacja Ćwiczenia
Przed zajęciami w pracowni student ma obowiązek:
- Zapoznać się z instrukcją do wyznaczonego ćwiczenia. Wszystkie niezbędne materiały znajdują się na stronie internetowej: www.pracownia.ifd.uni.wroc.pl
Z uwagi na fakt, iż zajęcia na I Pracowni fizycznej odbywają się dla różnych kierunków studiów, w trakcie zajęć prowadzący może wskazać inny, od zapisanego w instrukcji, sposób wykonania pomiarów. - Opanować zagadnienia teoretyczne związane z tematem ćwiczenia. Są one opisane w literaturze podanej na końcu każdej instrukcji.
- Przygotować (w formie pisemnej) wstęp teoretyczny na podstawie listy zagadnień zawartych w instrukcji do ćwiczenia.
- Przygotować (w formie pisemnej) wzór sprawozdania (dostępny na stronie internetowej www.pracownia.ifd.uni.wroc.pl, zakładka: Fizyka z elementami biofizyki – laboratorium)
Czynności zasadnicze w pracowni / Realizacja ćwiczenia:
- Sprawdzenie, czy przy stanowisku znajdują się wszystkie przyrządy niezbędne do prawidłowego wykonania ćwiczenia.
- Przygotowanie i wykonanie pomiarów oraz wpisywanie wyników do podpisanej karty pomiarowej (którą należy dołączyć do sprawozdania). Pomiary można również wpisywać bezpośrednio do odpowiednich tabel w sprawozdaniu.
- Zapisanie typów użytych przyrządów pomiarowych, ich dokładności, sporządzenie schematu pomiarowego.
- Uporządkowanie stanowiska pomiarowego, odłożenie przyrządów w odpowiednie miejsce na stole pomiarowym.
- Przystąpienie do opracowywania wyników pomiarów zgodnie z przygotowanym sprawozdaniem.
- Uzyskanie podpisu prowadzącego na karcie pomiarowej. Brak podpisu prowadzącego pod wypełnioną tabelą pomiarową traktowany jest jak niewykonanie pomiarów.
Opracowanie wyników pomiarów odbywa się poprzez wypełnienie dostępnego sprawozdania danego ćwiczenia zgodnie ze wszystkimi wytycznymi. Każde sprawozdanie wymaga:
a) wpisania wartości pomiarowych (wraz z jednostkami) do przygotowanych tabel;
b) podania wzorów niezbędnych do wykonania obliczeń;
c) przedstawienia „krok po kroku” obliczeń szukanych wielkości fizycznych (w przypadku wielu podobnych obliczeń wystarczające będzie przeprowadzenie dokładnych obliczeń dla kilku punktów pomiarowych);
d) jeśli to wymagane wykonanie wykresów ręcznie na papierze milimetrowym na kartce rozmiaru A4 oraz dołączenie ich do sprawozdania (opcjonalnie, za zgodą prowadzącego wykres można wykonać przy użyciu dostępnych arkuszy kalkulacyjnych lub innych programów);
e) dokładnego obliczenia niepewności pomiarowych zgodnie z podaną metodą;
f) zapisanie wyników (wraz z niepewnością) z uwzględnieniem zasady 2 cyfr znaczących;
g) sformułowanie wniosków (co do zgodności wyników z przewidywaniami i wyjaśnienie przyczyn rozbieżności);
h) dołączenia karty pomiarowej (jeżeli na zajęciach wyniki spisywano osobno) oraz wstępu teoretycznego.
Każde sprawozdanie powinno zawierać kompletny wykaz materiałów wykorzystanych przy jego przygotowywaniu (spis literatury, a w przypadku Internetu adresy stron źródłowych). Stwierdzenie faktu kopiowania materiałów może być podstawą do niezaliczenia ćwiczenia.
4. Ogólne Zasady Prowadzenia Zajęć na I Pracowni Fizycznej
- Nie przewiduje się odrabiania zaległości z innymi grupami ćwiczeniowymi. Nieobecność studenta na więcej niż jednych zajęciach prowadzi do niezaliczenia pracowni z powodu braku możliwości odrobienia ćwiczeń. W wyjątkowych przypadkach, za zgodą Opiekuna Pracowni, odrabianie zaległości może odbywać się podczas zajęć innych grup.
- Studenci wykonują ćwiczenia w kolejności ustalonej przez prowadzącego zajęcia w dwuosobowych zespołach. W uzasadnionych przypadkach ćwiczenie może być wykonane indywidualnie. Dopuszcza się, na wniosek prowadzącego zajęcia bądź studentów, zmianę składów dwuosobowych zespołów w trakcie trwania semestru zajęć. W indywidualnych przypadkach dopuszcza się także przygotowywanie jednego sprawozdania przez zespół pod warunkiem, że zarówno prowadzący zajęcia jak i członkowie zespołu wyrażają na to zgodę.
- Ze względu na konieczność zapewnienia odpowiedniej kontroli BHP studentów oraz mając na uwadze zapewnienie odpowiedniego poziomu merytorycznego zajęć na I Pracowni Fizycznej prowadzący nie może podczas zajęć opiekować się więcej niż pięcioma zespołami (w szczególnych wypadkach, dotyczących wyłącznie niektórych zajęć usługowych – sześcioma zespołami).
- Aby zostać dopuszczonym do wykonywania nowego ćwiczenia, student musi oddać opracowane sprawozdanie z poprzedniego ćwiczenia.
- W czasie zajęć prowadzący sprawdza przygotowanie studentów do ćwiczenia w formie kolokwium z zagadnień podanych w instrukcji. Negatywna ocena z kolokwium skutkuje niezaliczeniem ćwiczenia. Jedynie w szczególnych, uzasadnionych przypadkach prowadzący ćwiczenia może zezwolić na wykonanie ćwiczenia.
- W przypadku niewłaściwego opracowania sprawozdania student otrzymuje je do poprawy. Prowadzący jest zobowiązany omówić i oddać sprawozdanie na następnych zajęciach. Student jest zobowiązany przyjęte do poprawy sprawozdanie poprawić zgodnie ze wskazaniami prowadzącego i oddać je na kolejnych zajęciach.
W przypadku zajęć realizowanych w trybie zastępstwa omówienie sprawozdań odbędzie się na najbliższych zajęciach przez prowadzącego. - Na podstawie pozytywnych ocen z kolokwium i sprawozdania prowadzący wystawia ogólną ocenę ćwiczenia. Ocena jest jawna. Przy ocenie studenta, obok poziomu jego wiadomości i stopnia opanowania techniki eksperymentu fizycznego uwzględnia się także systematyczność w pracy, rzetelność przy wykonywaniu pomiarów i opracowaniu wyników, oraz umiejętność koncentrowania się nad wykonywanym zadaniem.
- Zaliczenie wszystkich wykonywanych zajęć jest równoznaczne z zaliczeniem zajęć laboratoryjnych. Nie przewiduje się kolokwium z całości zajęć lub ich części.
- Student, który powtarza semestr, a ma zaliczoną pracownię i odpowiedni wpis w systemie USOS, zgodnie z regulaminem studiów jest zwolniony z obowiązku ponownego uzyskania zaliczenia.
5. Wymagania porządkowe obowiązujące w pracowni
- Na zajęcia przychodzimy punktualnie – dotyczy to studentów, prowadzących zajęcia i pracowników obsługi.
- Przed wejściem do sali zajęciowej, każdy student oraz prowadzący, ma obowiązek zdezynfekowania rąk.
- Wszyscy przebywający w salach zajęciowych I Pracowni fizycznej mają obowiązek noszenia maseczek ochronnych lub przyłbic.
- Do pomieszczeń pracowni wchodzimy wraz ze swoim prowadzącym
- Ubrania wierzchnie pozostawiamy w szatni.
- Do pracowni nie można wnosić pokarmów i napojów – dotyczy to studentów, prowadzących zajęcia i pracowników obsługi.
- W trakcie zajęć student przebywa przy swoim stanowisku pomiarowym.
- Nie wolno samodzielnie dokonywać zmian w zestawie pomiarowym i przenosić przyrządów na inne stoły.
- Wszystkie potrzebne przyrządy znajdują się na stołach. Jeżeli student stwierdzi brak wymaganych przrządów musi niezwłocznie poinformować o tym prowadzącego.
- W przypadku stwierdzenia wadliwej pracy aparatury lub jej uszkodzenia student natychmiast powiadamia o tym prowadzącego zajęcia. Student ponosi odpowiedzialność materialną za szkody wynikłe z jego winy.
- Zakończenie zajęć student zgłasza prowadzącemu, który kwituje odbiór stanowiska pomiarowego podpisem na karcie pomiarowej (lub na pierwszej stronie przygotowanego sprawozdania).
6. Zasady BHP obowiązujące w pracowni:
- Zgodnie z Zarządzeniem Nr 144/2021 Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego, z dnia 29 września 2021 r.:
a. wszyscy pracownicy, doktoranci i studenci oraz inne osoby znajdujące się w budynkach Uniwersytetu Wrocławskiego zobowiązane są do przestrzegania wymogów higieniczno-sanitarnych wynikających z obowiązujących przepisów prawa oraz zaleceń i wytycznych Głównego Inspektora Sanitarnego wydanych w związku z zagrożeniem zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Wszystkie wskazane osoby zobowiązane są do zakrywania, przy pomocy maseczki, ust i nosa.
Odkrycie ust i nosa jest możliwe w przypadkach wskazanych w aktach wykonawczych wydanych na podstawie art. 46a i art. 46b pkt 1-6 i 8-13 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1845, z późn. zm.);
b. wszyscy przebywający w budynkach Uniwersytetu są zobowiązani do częstego mycia i dezynfekowania rąk środkami odkażającymi lub noszenia jednorazowych rękawiczek;
c. przed wejściem do sali zajęciowej, każdy uczestnik zajęć oraz prowadzący, ma obowiązek zdezynfekowania rąk (środki odkażające udostępnione są przy wejściu do sal pracowni);
d. wszystkim przebywającym w budynkach Uniwersytetu zaleca się zachowanie bezpiecznego dystansu społecznego pomiędzy osobami, zgodnego z obowiązującymi przepisami i zaleceniami krajowymi;
e. w razie stwierdzenia temperatury ciała powyżej 37,5 oC (dobrowolny dwukrotny pomiar) wskazana jest rezygnacja z udziału w zajęciach i niezwłoczne poinformowanie, drogą elektroniczną, prowadzącego zajęcia o rezygnacji. Rekomenduje się zgłoszenie w odpowiednim trybie do lekarza w celu weryfikacji objawów i uzyskania dalszych zaleceń dotyczących stanu zdrowia;
f. osoby, które nie przestrzegają ww. wymogów higieniczno-sanitarnych oraz zaleceń, o których mowa powyżej mogą zostać poproszone o ich stosowanie lub opuszczenie budynku Uniwersytetu, w tym prowadzący zajęcia może – po wcześniejszym upomnieniu – poprosić taką osobę o opuszczenie budynku;
g. w przypadku podejrzenia zakażenia wirusem SARS-CoV-2 student lub pracownik zobowiązany jest niezwłocznie poinformować kierownika właściwej jednostki organizacyjnej Uniwersytetu – swojego miejsca studiów lub pracy – telefonicznie lub mailowo;
h. w przypadku stwierdzenia zakażenia wirusem SARS-CoV-2 student zobowiązany jest przesłać informację o zakażeniu wirusem SARS-CoV-2 wygenerowaną z Indywidualnego Konta Pacjenta ze strony www.pacjent.gov.pl za pomocą formularza obsługiwanego przez Dział Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz Ochrony Przeciwpożarowej. Student będący obcokrajowcem, nie mającym dostępu do Indywidualnego Konta Pacjenta, przesyła skan pozytywnego wyniku testu zakażenia wirusem SARS-CoV-2 za pomocą ww. formularza;
i. każdy student oraz pracownik zobowiązany jest do zapoznawania się z bieżącymi ogłoszeniami w sprawie sytuacji sanitarno-epidemiologicznej.
2. Odpowiednie środki ostrożności należy zachować przy posługiwaniu się substancjami chemicznymi w postaci ciekłej. Odczynników nie należy mieszać i wylewać do zlewu. Odczynniki, które wykorzystuje się wielokrotnie należy wlewać ponownie do oznaczonych pojemników.
3. Podczas korzystania z lasera niedopuszczalne jest spoglądanie w źródło światła i kierowanie go na inne osoby.
4. Szczególną ostrożność należy zachować podczas pracy z kuchenkami elektrycznymi, gorącą wodą oraz parą wodną.
5. W sytuacji, gdy układ pomiarowy wymaga podłączenia do sieci elektrycznej należy:
a. połączyć układ pomiarowy (nie włączając niczego do sieci!) zgodnie ze schematem podanym w instrukcji,
b. poprosić prowadzącego o sprawdzenie poprawności połączeń i za jego zgodą podłączyć układ do sieci,
c. wszelkich manipulacji w obwodzie elektrycznym można dokonywać po uprzednim odłączeniu go od sieci,
d. ponowne włączenie układu do sieci wymaga sprawdzenia poprawności połączeń przez prowadzącego,
e. po zakończeniu pomiarów – wyłączyć układ, ale go nie rozmontowywać!
f. poprosić prowadzącego o sprawdzenie czy układ działa poprawnie i dopiero po uzyskaniu jego podpisu na sprawozdaniu można układ rozmontować.
Ze względu na to, że w pracowni mogą występować zagrożenia zdrowia, a nawet życia człowieka, musi być zachowana bezwzględna dyscyplina obowiązująca każdego z ćwiczących pod rygorem usunięcia z pracowni!
Wszystkie sprawy sporne nie objęte niniejszym regulaminem rozstrzyga Opiekun Pracowni po zasięgnięciu opinii prowadzącego zajęcia. Od decyzji Opiekuna Pracowni można wnieść odwołanie do Zastępcy Dyrektora IFD ds. dydaktycznych.
Wrocław, dn.1 października 2021
Prodziekan ds. dydaktycznych
Dr hab. Robert Bryl, prof. UWr
Wzory sprawozdań
Mechanika
-
1. Dokładność pomiaru długości pdf 239 KB
-
3a. Niepewności pomiarowe na przykładzie badania okresu drgań wahadła matematycznego pdf 170 KB
-
3b. Niepewności pomiarowe na przykładzie badania okresu drgań wahadła matematycznego pdf 167 KB
-
9. Wyznaczanie modułu Younga metodą jednostronnego rozciągania pdf 163 KB
-
15. Drgania masy zawieszonej na sprężynie pdf 222 KB
Ciepło
-
24. Wyznaczanie mechanicznego równoważnika ciepła pdf 159 KB
-
25. Wyznaczanie współczynnika rozszerzalności cieplnej metali za pomocą dylatometru pdf 152 KB
-
26. Wyznaczanie ciepła własciwego ciał stałych przy uzyciu kalorymetru pdf 199 KB
-
27. Wyznaczanie ciepła topnienia lodu i ciepła skraplania pary wodnej pdf 139 KB
-
29. Anomalia rozszerzalności cieplnej wody pdf 288 KB
-
32. Prawa gazowe dla gazu idealnego pdf 209 KB
Optyka
-
61. Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich za pomocą ławy optycznej pdf 208 KB
-
62. Sprawdzenie Prawa Malusa pdf 220 KB
-
63. Dyfrakcja światła na szczelinie pdf 282 KB
-
64. Wyznaczanie stałej siatki dyfrakcyjnej przy uzyciu spektrometru pdf 373 KB
-
65. Wyznaczanie promienia krzywizny soczewki za pomoca pierścieni Newtona pdf 246 KB
-
66. Analiza widmowa za pomocą spektroskopu pdf 207 KB
-
73. Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą rury rezonansowejnej pdf 272 KB
Inżynieria Geologiczna – laboratorium (14h i 22h)
Regulamin
Wzory sprawozdań
Mechanika
-
1. Dokładność pomiaru długości pdf 239 KB
-
3a. Niepewności pomiarowe na przykładzie badania okresu drgań wahadła matematycznego pdf 170 KB
-
3b. Niepewności pomiarowe na przykładzie badania okresu drgań wahadła matematycznego pdf 167 KB
-
9. Wyznaczanie modułu Younga metodą jednostronnego rozciągania pdf 163 KB
-
12. Laboratoryjny eksperyment symulujący powstawanie kraterów na planetach i księżycach, wskutek uderzeń meteorytów pdf 206 KB
-
15. Drgania masy zawieszonej na sprężynie pdf 222 KB
-
19. Pomiar stałej grawitacji (ważenie Ziemi) pdf 236 KB
Ciepło
-
24. Wyznaczanie mechanicznego równoważnika ciepła pdf 159 KB
-
25. Wyznaczanie współczynnika rozszerzalności cieplnej metali za pomocą dylatometru pdf 152 KB
-
26. Wyznaczanie ciepła własciwego ciał stałych przy uzyciu kalorymetru pdf 199 KB
-
27. Wyznaczanie ciepła topnienia lodu i ciepła skraplania pary wodnej pdf 139 KB
-
29. Anomalia rozszerzalności cieplnej wody pdf 288 KB
-
32. Prawa gazowe dla gazu idealnego pdf 209 KB
Optyka
-
61. Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich za pomocą ławy optycznej pdf 208 KB
-
62. Sprawdzenie Prawa Malusa pdf 220 KB
-
63. Dyfrakcja światła na szczelinie pdf 282 KB
-
64. Wyznaczanie stałej siatki dyfrakcyjnej przy uzyciu spektrometru pdf 373 KB
-
65. Wyznaczanie promienia krzywizny soczewki za pomoca pierścieni Newtona pdf 246 KB
-
66. Analiza widmowa za pomocą spektroskopu pdf 207 KB
-
73. Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą rury rezonansowejnej pdf 272 KB
Kontakt – konsultacje
Opiekun naukowy
dr Sylwia Owczarek
sylwia.owczarek@uwr.edu.pl
pokój 377
Opiekun techniczny
mgr Adam Cebula
pracebu@ifd.uni.wroc.pl
tel. 713759471
pokój 5
dr Szymon Klein
szymon@ifd.uni.wroc.pl
tel. 713759471
pokój 5